Als het nou als eerbetoon bedoeld was…

Dat de economische crisis die de wereld momenteel in haar greep heeft ook de klassieke cd-speciaalzaken in ons land niet ongemoeid laat, spreekt voor zich. Klassieke cd-winkels zijn een zeldzaamheid aan het worden in het winkelstraatbeeld. De Vereniging Klassieke Zaken kende ooit een strak toelatingsbeleid. Nu hoef je als cd-winkelier alleen maar de wil te tonen de al dan niet in dozen verpakte groot-aanbiedingen in je winkel uit te stallen, en je wordt met graagte toegevoegd aan de ledenlijst. Het antwoord op de vraag of Prelude aan de afvalrace zal weten te ontkomen, ligt in de schoot van de toekomst verborgen. Door de eigenzinnige collectie die Prelude biedt, lukt het mij gelukkig nog steeds rook uit schoorsteen te laten kringelen.

aanraderMocht u denken dat de crisis in de klassieke cd-handel ook effect heeft op het aanbod van cd’s, dan heeft u het mis. De wekelijkse lijsten met (op-) nieuw uitgebrachte klassieke cd’s zijn nog steeds ellenlang. Door de specialisatie die Prelude kent, vindt er aan de poort van de winkel al de nodige selectie plaats. Zo blijft er van de honderden items die ik maandelijks onder ogen krijg slechts een klein aantal over dat in aanmerking komt voor de gouden sticker ‘Prelude AANRADER’.

Soms vragen mensen mij welke selectiecriteria ik hanteer bij de inkoop van cd’s. Wel, antwoord ik dan, het belangrijkste uitgangspunt dat ik gebruik bij de schifting is dat van kwaliteit. Anders gezegd, alleen cd’s die ik mooi vind worden toegevoegd aan de collectie. De specialisatie van Prelude staat alleen muziek toe die valt in de categorie ‘Oude Muziek’. Composities uit latere tijden kunnen ook aan bod komen, maar dan moeten ze wel vertolkt zijn op authentieke instrumenten of kopieën daarvan. Zo zijn er ook geluidsdragers met werken van Mozart, Beethoven, Schubert en zelfs Satie en Debussy in de winkel te vinden.
Een enkele keer overkomt het me dat een ingekochte cd bij het herbeluisteren toch door de mand valt en niet in aanmerking komt voor een sticker. Dat is dan jammer voor mij, want zo’n cd wordt niet verkocht. Tenzij iemand op aanraden van een muziekrecensent er nadrukkelijk om vraagt. Blijf ik echter met zo’n cd zitten, dan lig ik daar niet wakker van. Zoiets reken ik namelijk tot de risico’s van het vak.
Dat cd-producenten en uitvoerende musici het me soms wel erg gemakkelijk maken om niet over te gaan tot het plakken van een sticker zal ik u aan de hand van een plezant voorbeeld toelichten. Nou ja, plezant, eigenlijk is het om van te huilen, leest u maar. Deze week bood een vertegenwoordiger mij een cd aan met composities van een niet al te bekende Italiaanse componist. Hij was actief in de eerste helft van de achttiende eeuw. De cd bevatte uitsluitend ‘wereldpremières’ in de vorm van instrumentale en vocale werken. Voor zo’n product ben ik altijd wel in en verwachtingsvol startte ik met de cd-speler een vokaal werkje op. Wat er toen uit de luidsprekers kwam sloeg echt alles. Uit piëteitsoverwegingen noem ik geen namen, maar nooit eerder hoorde ik zoiets beroerds in mijn winkel. Nou ja, nooit eerder, dat klopt niet helemaal, maar díé cd zie ik meer als een curiosum. Het is er een waarop een zangeres te horen is in een poging iets van Mozart te maken.

Ik weet niet of u het verhaal kent van de puissant rijke Amerikaanse dame Florence Foster Jenkins? Zij was een verwoed amateursopraan die voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog optrad in steden als New York, Washington en Newport. Haar optredens konden steevast rekenen op veel bezoekers en moeten ware evenementen zijn geweest. In oktober 1944 – zij was toen 72 jaar – huurde zij op veler verzoek de New Yorkse Carnegie Hall af en trad zij op voor een uitverkocht huis (2000 bezoekers!). Op de zwarte markt betaalde men grif 20 dollar voor een toegangskaartje, voorwaar geen gering bedrag in die jaren. Dankzij een plaatopname zijn de zangprestaties van mevrouw Jenkins bewaard gebleven en kan worden ontdekt hoe de ‘Moordenares van de hoge C’ aan haar bijnaam kwam. Luistert maar naar haar verbeelding van Mozarts ‘Koningin van de Nacht’:

Edvard Munch (1863-1944)
Edvard Munch (1863-1944)

Kom ik terug op de cd die niet in aanmerking kwam voor een gouden sticker. De luisterproeve die u aantreft op Preludes server geeft een indruk van het bedroevend lage niveau van een cd die recentelijk is opgenomen. Had de man, die zich als sopraan tracht voor te doen, de cd opgedragen aan mevrouw Jenkins of hem gebracht als een soort van parodie dan was er wellicht nog sprake geweest van een product van enige waarde. Nu kan ik mij er slechts over verbazen dat er tijdens de cd-registratie niemand opstond, die onder het roepen van een luid ‘schande’ had voorkomen dat de desbetreffende cd op de markt zou worden gebracht. Vanwege het aantrekkelijke programma dat geboden wordt bestaat namelijk de kans dat argeloze consumenten de cd aanschaffen via een van de vele websites waar dit vod zonder commentaar wordt aangeboden. Enfin, Prelude zal u deze bittere pil dus besparen, maar ik kan het niet laten u het fragment aan te bieden dat ik in de winkel al na dertig seconden wegdraaide.
Van een beroerde cd met een aantrekkelijk programma: