Door de muziektak van de Engelse uitgeverij Hyphen Press is kortgeleden de achtste productie gepresenteerd van het door de Nederlandse violiste Nicolette Moonen geleide ensemble The Bach Players. Onder de titel Bach and his rivals zijn op een tweetal schijfjes composities bijeengebracht van Johann Sebastian Bach, Georg Philipp Telemann en Christoph Grauper. Opnieuw zijn The Bach Players erin geslaagd met een weldoordacht programma voor de dag te komen. Dat maakt de uitgaven van het Engelse ensemble steeds zo aantrekkelijk. Over de muzikale prestaties van The Bach Players kan ik kort zijn. De vocale solisten, die ook de koorpartijen voor hun rekening nemen, én de instrumentalisten die Nicolette Moonen steeds bij elkaar weet te brengen zijn kort gezegd van de bovenste plank. Zonder kapsones worden uitstekende muzikale prestaties geleverd en dat maakt het luisteren naar de op de cd’s vastgelegde werken extra aantrekkelijk. Maar ook live zijn The Bach Players niet te versmaden. Een aantal keren mocht ik het genoegen smaken The Bach Players tijdens een concert in Londen te bewonderen en ook tijdens het Baarnse optreden in maart 2013 bewees het ensemble zijn hoge kwaliteit.
De cantates die op de cd’s bijeen zijn gebracht schetsen op indringende wijze het hoge peil van de compositorische talenten waar de drie Duitse muzikale ambachtslieden over beschikten. Zo biedt de eerste van de twee cd’s van Graupner en Bach cantates die als proeve van bekwaamheid meewogen bij hun sollicitaties naar de post van cantor van de Duitse stad Leipzig. De cantate die Telemann daar ten beste gaf is verloren gegaan. Van hem is vastgelegd de cantate Wer sich rachet die door Bach in 1725 in de Thomaskirche is uitgevoerd. Het verhaal is bekend. Op 11 augustus 1722 wees het stadsbestuur van Leipzig de toen al door velen gevierde componist Georg Philipp Telemann aan als opvolger van de overleden cantor Johann Kuhnau. Na ampele overweging besloot Telemann toch te kiezen voor de hogere toelage die hem als stadscomponist in Hamburg ten deel viel en trok zijn sollicitatie in.
In de ogen van het stadsbestuur van Leipzig was Christoph Graupner, hij kreeg zijn muzikale opleiding aan de Leipziger Thomasschule en studeerde aan de universiteit van de stad, vervolgens de meest voor de hand liggende kandidaat voor de functie. Op 17 januari 1723 wist hij de stadsnotabelen van Leipzig voor zich te winnen met zijn cantate Aus der Tiefen rufen wir. Graupner wilde dolgraag verhuizen naar Leipzig, maar zijn broodheer, de feodale langraaf Ernst Lodewijk Von Hessen-Darmstadt, weigerde echter afscheid te nemen van zijn hofcomponist. (Meer over Graupner). Een maand later was het Johann Sebastian Bach die zijn kandidatuur in Leipzig luister bij mocht zetten met de cantate Jesus nahm zu sich die Zwölfe (BWV 22). Op 5 mei 1723 werd Bach vervolgens benoemd tot stadscantor van Leipzig, in de ogen van de leden van de stadsraad bij gebrek aan beter…
Via de tweede cd zijn van de drie componisten de cantates te beluisteren die zij een jaar later componeerden voor de vierde en laatste zondag na Driekoningen. Van Bach weerklonk toen op 30 januari 1724 in de Thomaskirche de cantate Jesus schläft, was soll ich hoffen (BWV 81). In de bescheiden hofkapel van Hessen-Darmstadt zette Graupner de eredienst luister bij met zijn cantate Gott führt die Seinen wunderbar en in het noorden van Duitsland was het Telemanns cantate Laß vom Bösen und tue Gutes die de gelovigen in een van de vijf Evangelisch-Lutherse hoofdkerken van de Hanzestad verblijdden.
Dat The Bach Players mij hebben verblijd met hun Bach and his rivals, een uitgave die naast genoemde vocale composties ook instrumentale werken van Telemann en Graupner bevat, is u na het lezen van bovenstaande regels wel duidelijk geworden. Het feit dat de cd-set composities bevat die niet eerder op geluidsdragers zijn vastgelegd maakt de uitgave er alleen maar interessanter op. Van elk van de drie componisten biedt Prelude u ter beoordeling een deel van de muziek aan. Ik kan me zo maar voorstellen dat u na het beluisteren van de cantatedelen uzelf blij wil maken met deze prachtige Hyphen Press-uitgave. Het is goed te weten dat ik u de tijdelijk afgeprijsde cd-set graag per omgaande toestuur.
Bach and his Rivals