Geef me je hand!

In 1603 schreef de Ier Ruaidri Dáll Ó Catháin onder de titel ‘Tabhair damh do lamh’ (Geef me je hand) een aantal variaties op een eenvoudig volkswijsje. De Franse cellist Bruno Cocset nam de uitnodiging aan. Samen met zijn ensemble Les Basses Réunies ging hij aan de hand van het eenvoudige Keltische wijsje op een denkbeeldige reis naar de Britse eilanden. Dat leverde symbolische ontmoetingen op met de achttiende eeuwse Italiaanse componisten Lorenzo Bocchi en Francesco Geminiani die respectievelijk werkten in Schotland en Ierland en een aantal Schotse en Ierse componisten. De weerslag van die trip is te vinden op de nieuwe door Alpha uitgebrachte cd Give me your hand met als ondertitel ‘Geminiani & The Celtic Earth’.

De in 1687 in Lucca geboren Francesco Geminiani geldt als een van de meest vooraanstaande vioolvirtuozen van zijn tijd. Zijn eerste vioollessen kreeg hij van zijn vader, later studeerde hij in Rome bij Arcangelo Corelli en in Napels bij Alessandro Scarlatti. Geminiani vestigt zich in 1714 in Londen waar hij met zijn sublieme vioolspel de harten weet te veroveren van de aristocratie. De componist ontpopt zich in de Engelse hoofdstad ook als kunsthandelaar, maar die tak van sport bedrijft hij met minder succes: hij bouwt er enorme schulden mee op. Het is een van zijn leerlingen, de graaf van Essex, die hem uit de gevangenis weet te houden vanwege die schuldenmakerij. Waarschijnlijk vormt dit gegeven in 1733 de aanleiding om naar Dublin te vertrekken. Daar opent hij zijn eigen concertzaal, waarin hij niet alleen concerten organiseert maar ook weer een kunsthandel opzet.

Geminiani maakt tijdens zijn verblijf op de Britse eilanden onder meer kennis met de Schot James Oswald  (1710-1769), die als componist en bewerker van Schotse volksmuziek naam heeft gemaakt. Als kamermuziek-componist van koning Georg III lag Oswalds werk als arrangeur van populaire deuntjes niet zo voor de hand. Daarom voorzag hij die bewerkingen niet van zijn handtekening. Zijn meer serieuze variaties op Schotse melodieën publiceerde hij onder de schuilnaam David Rizzio. In 1749 gaf hij in Londen onder de titel ‘A Treatise of Good Taste in Art of Musick’ een verzameling Schotse liedjes en wijsjes uit die hij in de vorm van sonates voor meerdere instrumenten had bewerkt. Geminiani meldt in het voorwoord van die bundel dat de wereld hem twee componisten heeft geschonken die hij beiden zeer bewondert. Het zijn Jean-Baptiste Lully en David Rizzio. Volgens Geminiani geniet Lully de grootste reputatie, maar hij geeft de voorkeur aan Rizzio omdat die erin geslaagd is de niet zelden barbaarse volkse melodieën zo galant te bewerken dat ze uiting geven aan de inheemse dapperheid van de Schotse natie!

Over de waardering die Geminiani woor Oswald aan de dag legde valt nog een boom op te zetten, maar de cd Give me your Hand is er wat mij betreft wel een om met een gouden rand in te lijsten. Ik verheug me nu al op het concert van Bruno Cocset en de zijnen in het nieuwe seizoen Oude Muziek Concerten in de Baarnse Paaskerk komt brengen!

Geminiani & The Celtic Earth

Bekijk deze cd