Het moet zo’n dertig jaar geleden dat ik een lp kocht met de serenade KV 361, de ‘Gran Partita’, van Wolfgang Amadeus Mozart uitgevoerd door het Nederlands Blazers Ensemble (NBE). Dat stond toen nog onder leiding van Edo de Waart. Ik denk dat ik die Philips lp honderden keren heb beluisterd. Aanvankelijk op krakkemikkige geluidsapparatuur, later via een betere middenklasser. Het maakte eigenlijk niet uit. Mozarts werk raakte me toen bijna als geen andere compositie. Met name het adagio vervulde me steeds weer met een emotioneel gevoel van droevige gelukzaligheid.
Later, toen de NBE-versie op cd werd heruitgebracht, diende zich opnieuw zo’n periode aan. Nu van het ongestoord genieten. Door het vele malen afspelen vertoonde de lp inmiddels zoveel ruis, tik- en spettergedrag dat de blazers amper nog te horen waren. Ik kon mijn geluk niet op met de cd. Soms zette ik mijn cd-speler op repeat bij track vier, want vooral van het adagio kon ik nog steeds geen genoeg krijgen.
Die oude Philips opname van het NBE koester ik in mijn herinnering als een kostbaar kleinood. In de loop van de jaren heb ik mij echter steeds meer blij laten verrassen door de historische uitvoeringspraktijk. Een digitale wandeling door de maandelijkse overzichten met door Prelude aanbevolen cd’s laat daar geen onduidelijkheid over bestaan. Ensembles die zich met kopieën van historische instrumenten storten op het onwaarschijnlijk mooie blaaswerk van Mozart verdrongen mijn oude liefde en namen de favorietenrol over. Op de markt verschenen opnames van de Gran Partita door ensembles als het Zefiro met de hoboïst Alfredo Bernardini en de door Philipp Herreweghe geleide Harmonie de l’Orchestre des Champs-Elysées. En natuurlijk ook die door het ensemble Nachtmusique van de Amerikaans-Nederlandse klarinettist
Eric Hoeprich. Hij nam Mozarts mooiste blaaswerk op voor het Spaanse label Glossa. Zonder de andere authentieke uitvoerders iets tekort te willen doen bevredigt Nachtmusique me het meest. Luisterend naar de twaalf blazers en contrabas wordt me duidelijk waarom Mozart gekozen heeft voor deze instrumentatie én waarom je zijn werk moet uitvoeren op de instrumenten waarvan hij de klankkleur en mengvormen kende.
Op dit moment staat een nieuwe opname door een nieuw NBE van Mozarts Gran Partita sterk in de publieke belangstelling. De Nederlandse vakpers put zich uit in superlatieven om deze opname de spreekwoordelijke hemel in te prijzen. Muziekgoeroe Kasper Jansen schrijft in NRC Handelsblad: ‘[…] in de slanke en levendige uitvoering van het Blazers Ensemble spat het jeugdige speelplezier opnieuw van deze Mozart af: vrolijke riedeltjes en onverwachte huppeltjes.’ Het muziektijdschrift Luister beloont de opname in de decemberuitgave van 2005 met een ‘10 in Luister’. Die ‘onderscheiding’ wordt ondersteund met superlatieven als ‘onweerstaanbaar’, ‘snaaksheid’, ‘verrukkelijk’, ‘flair’, ‘subtiliteit’ en ‘oh, die verrukkelijke trio’s’.
Inmiddels gaat de verkoop van de nieuwe NBE-Mozart zo voortvarend dat het ensemble samen met distributeur Codaex heeft besloten om er nog een extra publiciteitsoffensief tegenaan te gooien. Gedurende een drietal weken zullen luisteraars tot en met 27 januari 2006, de 250-ste geboortedag van Mozart, via Classic FM en Radio 4 middels reclamespotjes stimulerende aanprijzingen te horen krijgen en in de nieuwe uitgave van het reclameblaadje van de Verenigde Klassieke Zaken wordt zelfs een hele pagina redactioneel voor de Mozart van het NBE uitgetrokken.
Ik ben benieuwd of in dat artikel nog gerefereerd wordt aan een VKZ-recensie uit 2002 waarin stond te lezen: ‘Opnamen van Mozarts Serenade in Bes majeur KV 361, beter bekend als de Gran Partita, zijn in veelvoud en overvloed verkrijgbaar. Waarom dan nog een opname aan de immense collectie toegevoegd? Omdat deze uitvoering van het blazersensemble Nachtmusique van klarinettist Eric Hoeprich alle voorgaande opnamen overbodig maakt. Wie de klank van oude blaasinstrumenten weet te waarderen, hoeft niet te beginnen aan een vergelijking met andere uitvoeringen van de Gran Partita.’
Hoe het ook zij, het reclame-offensief dat zich voltrekt rond Mozarts Gran Partita zorgt ervoor dat Prelude de uitvoering door Nachtmusique, een cd die als extra nog biedt een zevental andere blaaswerkjes van Mozart, meer verkoopt dan ooit tevoren.
Ik wil u dan ook graag trakteren op het adagio waar ik maar geen genoeg van kan krijgen. Een vergelijking zit er deze keer niet in. Dat is ook niet echt nodig. Die van het NBE kunt u genoeg beluisteren via Classic FM en Radio 4.
Mozart: ‘Gran Partitta’