Laat ik vooropstellen dat ik niets heb tegen de vaste boekenprijs. Hooguit is er sprake van enige kinnesinne. Sta me toe dat uit te leggen. De vaste boekenprijs komt voort uit een begin vorige eeuw gemaakte afspraak tussen uitgevers en is sinds 1 januari 2005 vastgelegd in de Mededingingswet. Deze week heeft het kabinet de vaste boekenprijs voor de duur van vier jaar verlengd. Daar heeft men een nobele opdracht aan vastgeplakt: de boekenbranche moet zich gaan bewijzen als bestrijder van laaggeletterdheid. Dat klinkt fraai, maar de werkelijke reden achter het verlengen van de wettelijke beschermingsmaatregel is onmiskenbaar gelegen in de Nederlandse entree van het internet warenhuis Amazon. PvdA-minister Jet Bussemaker zegt hierover in de NRC van 7 februari: “Dat is juist een argument om aan de vaste boekenprijs vast te houden. Anders zou je je misschien geheel overleveren.” Zo is het maar net. Want geloof maar dat internetbedrijven als Amazon weten hoe het moet. En wat te denken van drogisterijketens en grootgrutters, die als prijsvechters ertoe hebben bijgedragen dat de klassieke cd-winkels uit het straatbeeld zijn verdwenen. De vaste boekenprijs geldt overigens uitsluitend voor gedrukte exemplaren, de prijs van het e-book is vrij. Zo biedt Amazon Guus Kuijers digitale Bijbel voor ongelovigen aan voor € 4,99. Schaft u de digitale versie van Kuijers boek aan via uw lokale boekhandelaar dan moet u daar € 9,99 voor afrekenen. Ik bedoel maar…
Laten de boekhandelaren zich echter niet op voorhand rijk rekenen door de Haagse wetgeving. In hetzelfde interview laat de minister van cultuur weten dat het boekenvak moet voorkomen dat het wordt ingehaald door de realiteit. De minister: “Ik heb wel gezegd dat er na twee jaar bekeken moet worden hoe het ervoor staat en of de branche meewerkt. Als iedereen nu besluit achterover te leunen heb ik namelijk wel een vermoeden tot wat voor besluit dat over vier jaar leidt.” Het complete interview leest u hier.
Hoezeer ik de boekhandelaren hun positie en verkopen ook gun, ik heb nooit begrepen waarom het boek wel en de klassieke geluidsdrager niet door de overheid wordt beschermd. Nimmer heb ik een politieke gezagsdrager zijn of haar zorg horen uitspreken over het verpesten van de klassieke cd-markt door bijvoorbeeld drogisterijketen Kruidvat. En wat te denken van het hoge BTW-tarief van 21% waar klassieke cd’s onder vallen. In het verleden heb ik me daar zonder resultaat publiekelijk over opgewonden. Zo meldde ik mij in 2003 bij het toenmalige D66 Tweede Kamerlid Boris Dittrich in een poging hem iets te laten betekenen voor mijn branche. Een resultaat van de kortstondige e-mailwisseling van toen leest u op: Kamerleden komen om in het werk… uh… muziek. U zult na het lezen begrijpen dat ik inmiddels mijn les wel heb geleerd: het was vechten tegen de bierkaai.
Hier ook nog een relevant linkje naar: Magistraten vallen voor peepshow.