[Bijdrage geplaatst in muziekmagazine Luister, mei 2003]
Hoofdredacteur Guido van Oorschot laat in het maartnummer 2003 van Luister weten, dat in een cd-wereld die kampt met zwaar weer zijn blad het roer recht houdt. Onderwijl kopt de omslag van Luister ‘Jan Rot frist Schubert op’. Liedjesschrijver Jan Rot vindt dat het slecht gesteld is met de beoefening van de Duitse liedkunst. Er wordt bespottelijk gezongen, aldus Rot, die zorgde voor een ‘hertaling’ van Franz Schuberts ‘Winterreise’. Alle aandacht die het Rot-product in de media ten deel valt doet vermoeden dat we te maken hebben met een literair fenomeen. Komt Rot bij het beluisteren van alle Winterreisen die hij kent niet verder dan lied vijf, bij het aanhoren van zijn ‘hertaling’ moet ik afhaken bij lied vier. Met een gestaag groeiende afkeer heb ik bariton Maarten Koningsberger dan juist de tekst ‘Mijn hart is doodgevroren / Haar beeld verstijfd in ijs / Wordt ooit mijn hart herboren / Smelt ook mijn beeldbewijs’ horen uitkramen.
Jan Rot blijkt nog heel wat voor ons taalgebied in petto te hebben. Zo laat hij in een groot landelijk ochtendblad weten, dat we in zijn Elfenkoning van doen krijgen met een pedofiele oom Harry. Zijn literaire hoogtepunt wil hij echter vinden in de Nederlandse vertaling van Bachs Matthäus Passion. Voor de Christus-partij ziet hij een rol weggelegd voor Rob de Nijs…
Door het schenken van aandacht aan Rots ‘hertalingen’ draagt Luister bij tot het debiliseren van de klassieke muziek. Je zou van een zichzelf respecterend muziekmagazine anders verwachten.
Kees Koudstaal,
handelaar in klassieke cd’s te Baarn
Vervolg
Naar aanleiding van dit bericht ontving ik via de redactie van Luister een lezersreactie die ik u niet wil onthouden:
In uw blad van mei ’03 las ik op pagina 7 het ingezonden stuk van Kees Koudstaal, zich nader aanduidend als handelaar in klassieke cd’s en fulminerend op de recentelijk verschenen cd uit de stal van het Kruidvat.
Het betrof Schuberts Winterreis met Nederlandse tekst van Jan Rot en gezongen door Maarten Koningsbergen.
Het is volkomen acceptabel dat men gebakken zit aan traditionele uitvoeringen en van geen wijken weet als iemand nieuwe wegen inslaat. Het is evenzeer acceptabel als men weinig of geen begrip heeft voor wat de moedertaal heeft te bieden bij dit soort zeer vrij uit het Duits omgezette teksten. Iedereen mag kiezen voor eigen smaak, gevoel voor humor en alles wat daarbij behoort.
Dat ik zelf erg gecharmeerd ben van wat Koningsberger hier presteert met de teksten van Rot met begeleiding van Roger Braun is wellicht niet zo relevant; maar ik wil het wel hebben gezegd.
Mijn echtgenote (zangdeskundig) maakte mij duidelijk dat de Nederlandse taal zich niet echt gemakkelijk leent voor zang. Koningsberger heeft dat probleem kennelijk behoorlijk overdacht en gaat daar op voor mij bewonderenswaardige wijze mee om. Zeker wanneer ik dat vergelijk met de prestaties van vele andere zangers en zangeressen; die zien vaak kans om originele teksten te vervormen tot iet wat op Sanskriet lijkt en dat versta ik nog steeds niet.
Nu nog even terug naar Kees.
Het werkt bij mij nogal op de lachspieren wanneer dit soort kritiek komt van de zijde van iemand die zich nadrukkelijk kenbaar maakt als ‘handelaar in klassieke cd’s’. Ik heb dan toch de neiging te kiezen uit twee conclusies:
Kees Koudstaal ergert zich aan het feit dat hij deze cd niet zelf kan verkopen dat doet ‘Het Kruidvat’ immers of
Kees Koudstaal houdt als handelaar meer van de winst die zijn handel oplevert dan van de handel zelf.
Beide mogelijkheden komen in vele branches voor, maar daar hoef je natuurlijk niet mee te koop te lopen.
Kees Koudstaal is handelaar in klassieke cd’s en gelukkig voor de liefhebbers van klassieke cd’s is hij geen producent.
Eddy Neter
Schellinkhout