…maar eerst een klein vergelijkend warenonderzoek
Traditioneel staan ook in cd-land de weken voor Goede Vrijdag in het teken van met name de Matthäus- en Johannes Passion van Johann Sebastian Bach. Dit jaar zal via de media vooral veel te vernemen zijn over en van de Matthäus Passion (MP) in de nieuwe uitvoering door de Nederlandse Bachvereniging onder leiding van Jos van Veldhoven. Het promotieteam dat zich bezighoudt met het in de markt zetten van dit ‘product’ zal ervoor zorgen dat u als consument niet alleen via de geschreven pers zult weten van deze MP. Ook radio en televisie zullen er bol van staan. In Tijd voor Max mocht Jos van Veldhoven een week na de polonaise daar van Job Cohen 50-plus-Nederland al informeren over zijn nieuwe interpretatie van het meesterwerk van Bach. De kans is groot dat hij ook nog mag aanschuiven aan de tafel van De Wereld Draait Door of later op een avond bij Pauw & Witteman. In elk geval zal Maartje van Weegens De Klassieken er vol van zijn. De stortvloed aan superlatieven over deze productie zal, dat kan ik u op voorhand beloven, niet van de lucht zijn. Ik bedoel maar, de onafhankelijke media zullen er alles aan doen om van deze versie van de MP een klinkend verkoopsucces te maken.
De officiële lancering van de nieuwste MP vindt plaats in het derde weekend van maart in de Utrechtse Geertekerk. Daar viert de Nederlandse Bachvereniging een familiefeestje ter gelegenheid van de 326e verjaardag van Bach. Ik heb niks tegen een feestje, maar waarom toch de nalatenschap van de grote Bach infantiel bezoedelen met een ballonnenpartijtje?
Over de uiterlijke verzorging van de door Channel Classics in samenwerking met het Utrechtse Museum Catharijneconvent uitgebrachte MP op sa-cd niets dan lof: het ziet er prachtig uit. Voor het overige voegt deze MP weinig toe aan dat wat er al aan uitvoeringen van Bachs passie werk op geluidsdrager beschikbaar is. In elk geval komen Van Veldhoven en de zijnen naar mijn mening niet de buurt van de in 2008 door het Engelse label Linn Records uitgebrachte MP uitgevoerd door de Dunedin Consort & Players onder leiding van John Butt. Die blijft voor mij op afstand de onbetwiste nummer 1. Verder ga ik hier niet de muziekrecensent uithangen. Via de luistervoorbeelden hieronder volsta ik met een verwijzinging naar een significant deel van de MP waarin beide ensembles hun toon zetten. Zo kunt u zelf een oordeel vellen.
Nederlandse Bachvereniging, Jos van Veldhoven
Dunedin Consort & Players, John Butt
En dan nu de Gids-CD: ‘Passio secundum Johannem’
De Johannes Passion (JP) kent dit jaar minimaal drie nieuwe interpretaties op cd. Twee daarvan, die van Het Orkest van de 18e Eeuw van Frans Brüggen en The English Baroque Soloists van John Eliot Gardiner, zullen met behulp van de media hun weg wel weten te vinden. Laat ik me hier van mijn vriendelijkste kant tonen en volstaan met de opmerking dat ik er niet voor val. Net als bij de MP van de Nederlandse Bachvereniging voegen ze niets toe aan wat er al is uitgebracht op cd. Ook hier dus een negatief koopadvies.
Nee, dan de derde, die van het Ricercar Consort onder leiding van Philippe Pierlot, die is in één woord fantastisch. Dat is er dus een die wél op de bovenste plank thuishoort en dus het aanschaffen waard. Vorig jaar is op het Franse label ZigZag territoires een JP uitgebracht in de uitvoering van La Chapelle Rhénane onder leiding van Benoît Haller. Die vertolking verblijdde mij in alle opzichten. Zó uitgevoerd, in kleine bezetting met verrassende accenten en tempi, prachtige stemmen, kende ik de JP nog niet. En dan precies een jaar later komt Philippe Pierlot die erin slaagt met de zijnen Benoît Haller en zijn musici op punten te verslaan. Vraag me niet op welke punten, het gaat hier om de kleine nuances. Pierlot weet net iets meer kleuring, doorzichtigheid en vooral verfijning aan te brengen. Zo is er een JP ontstaan die ik kan voorzien van een dikkere gouden rand. Daarom bestempelt Prelude deze Johannes Passion uitgevoerd door Philippe Pierlots Ricercar Consort – die ook nog eens subliem is opgenomen – met vreugde tot ‘GIDS-CD van het Voorjaar 2011’.
J.S. Bach: Passio secundum Johannem