Preludes Gids-cd: Reinhard Keisers Brockes-Passion

Bij het horen van de naam Reinhard Keiser zal niet direct bij iedereen de bel gaan rinkelen. De in 1674 in het Duitse Teuchern geboren componist behoorde in zijn tijd echter tot het Noord-Duitse elitekorps. Op 11-jarige leeftijd werd hij als leerling geplaatst op de Thomasschule te Leipzig. Daar stond cantor/componist Johann Schelle (1648-1701) aan de basis van zijn muzikale opleiding. Later volgde Keiser muziekonderwijs in Braunschweig bij Johann Sigismund Kusse. Toen Anton Ulrich, keurvorst-regent van Braunschweig-Wolfenbüttel, in zijn stad een heus operahuis naar Italiaans voorbeeld liet optrekken, bood dat aan Keiser de mogelijkheid om er als operacomponist naam te maken. Zijn eerste opera Basilius in Arkadien kende er in 1693 een première.

Hamburgse opera aan de Gänsemarkt
Hamburgse opera aan de Gänsemarkt

In 1697 verhuisde de componist naar Hamburg. Daar kreeg hij een aanstelling als artistiek directeur van het operahuis aan de Gänsemarkt, dat hij met zijn geprogrammeerde producties steeds meer aanzien wist te geven. Het moet in die tijd in Hamburg op meerdere terreinen een walhalla zijn geweest voor muziekliefhebbers. Stelt u zich voor, u bent een van de bezoekers van de zondagse middagconcerten die Keiser introduceerde in Hamburg. In Keisers orkest ontwaart u onder de musici klavecinist Christoph Graupner en violist Georg Friedrich Händel… In het Hamburgse theater voerde Händel zijn eerste opera’s uit en zette Keiser er meer dan honderd op de planken. In 1706 moest hij als directeur van de Hamburgse opera zijn biezen pakken vanwege een enorme schuldenlast die hij had opgebouwd. De opera werd failliet verklaard. Alhoewel Keiser de stad verliet bleef hij opera’s voor het Hamburgse theater componeren. In 1709 keerde hij terug naar de Hanzestad om daar, enkele tussenperiodes daargelaten, actief te blijven tot aan zijn dood in 1739. In 1728 kreeg hij er een aanstelling als cantor van de Dom. Vanaf die tijd voerde het componeren van kerkmuziek de boventoon in het leven van Keiser.

Het vakmanschap van Keiser komt zeker ook tot uiting in de door hem in 1712 gecomponeerde Brockes-Passion. Daarin wordt op tekst van de Hamburgse dichter Barthold Heinrich Brockes (1680-1747) het lijden en sterven van Christus muzikaal in beeld gebracht. Gelooft u mij op mijn woorden als ik u zeg dat het werk gerekend mag worden tot de mooiste in zijn soort. Dat het model heeft gestaan voor latere componisten wordt bij het beluisteren vanzelf duidelijk. Ook Johann Sebastian Bach kende Keisers Brockes-Passion. Hij voerde het uit in combinatie met delen uit de muzikale zetting die ook Händel van Brockes’ passieteksten maakte.

Door het kwaliteits-label Ramée is een versie van Keisers Brockes-Passion uitgebracht die zijn weerga niet kent. Het is een productie waar werkelijk alles aan klopt. Voor de uitvoering tekenen de ensembles Vox Luminis en Les Muffatti en de solisten Zsuzsi Töth, sopraan, Jan Van Elsacker, tenor, en Peter Kooij, bas. De muzikale leiding is in handen van de Belg Peter Van Heyghen. Als ik u laten weten dat ook in opname-technische zin de Ramée-productie exemplarisch fraai is dan kunt u als liefhebber eigenlijk niet om mijn omroep heen: aanschaffen deze Brockes-Passion!

Zie ook: Reinhard Keisers(?) Markus-Passion

Keiser: Brockes-Passion

Bekijk deze cd