Requiem Mozart opnieuw gereviseerd

Het Franse Harmonia Mundi heeft een nieuwe versie van Wolfgang Amadeus Mozarts Requiem, KV 626, op cd uitgebracht. Voor de uitvoering tekent René Jacobs, die zich opnieuw bewijst als Mozart-dirigent. Over zijn interpretatie niets dan lof, of het zou moeten zijn dat de solisten bij tijd en wijle een storend tremolo laten horen.

Maar eerst iets meer over het meesterwerk. U weet dat Mozart overleed tijdens het componeren van zijn dodenmis. Zijn werk stond toen behouders het Introitus alleen nog maar schetsmatig in de steigers. In opdracht van zijn weduwe Constanze voltooide Mozarts vriend en leerling Franz Xaver Süßmayr de onvoltooide nalatenschap van de componist. Het is deze versie die op tal van geluidsdragers in beroemde uitvoeringen is vastgelegd, ontelbare malen in kerken en concertzalen is uitgevoerd, en waar ongelooflijk veel mensen van hebben en nog steeds van weten te genieten. De aandacht die het werk kreeg in de film Amadeus (Miloš Forman, 1984) maakte dat de populariteit van Mozarts Requiem zelfs tot ongekende hoogte steeg.

Bij de echte kenners – voor de goede orde, ik reken mijzelf daar niet toe – valt het werk van Süßmayr in het niet bij de kwaliteit die Mozart zelf liet zien in dat wat hij aan het papier toevertrouwde. Süßmayr beschikte volgens zijn criticasters, waaronder componisten als Johannes Brahms en Richard Strauss, slechts over een matig talent en dat stond een kwalitatieve completering van het Requiem in de weg. In 1941 was het Marius Flothuis die met een alternatieve versie naar buiten trad en later verschenen er nog meer edities met verbeteringen waaronder die van musicologen als Franz Beyer (1970), Richard Maunder (1986), Harold Robbins Landon (1990), Robert Levin (1991) en Clemens Kemme (2006).

Terug naar de nieuwe cd van René Jacobs. Hij hanteert een door de Franse componist Pierre-Henri Dutron bewerkte versie van Mozarts Requiem. Dutron vulde de delen die Mozart niet of slechts sporadisch had voorzien van notenmateriaal in met een instrumentatie die volgens hem meer recht doet aan het genie Mozart. Voor het overige volgde hij het concept van Süßmayr met hier en daar een aanpassing die meer in de lijn van Mozart zou liggen. Het resultaat van zijn inspanningen mag er zeker zijn. Wat vooral opvalt is de rijkere instrumentatie waardoor bijvoorbeeld instrumenten als de bassethoorns een meer opvallende rol spelen.

Vibrato-alert

En het moet gezegd, René Jacobs bewijst ook hier zijn kwaliteit als Mozart-dirigent. Hij voert de instrumentalisten van het Freiburger Barockorchester en de vocalisten van het RIAS Kammerchor aan tot hemelse hoogte. Wat een genot beide groepen aan het werk te horen in het onvoltooide magnum opus van Mozart! Toch ontkom ik er niet aan een kleine kanttekening bij de cd te plaatsen. Ik wijs u op het mijns inziens niet zelden al te overmatig gebruik van vibrato bij de vocale solisten. Bent u net als ik allergisch voor teveel wapperende zangstemmen dan raad ik u aan onderstaande videoregistratie van het Requiem te bekijken/beluisteren alvorens u overgaat tot het plaatsen van uw bestelling. Maar ik uit deze waarschuwing in de wetenschap dat mijn allergie niet de uwe hoeft te zijn…