Stravaganza d’Amore

Vorige maand plaatste ik een zeer tot de verbeelding sprekende set met twee cd’s die door het cd-label Harmonia Mundi onder de titel Stravaganza d’Amore is uitgebracht. Als opmerking plaatste ik deze opmerking bij de set: ‘Een fraai document dat in woord en muziek een beeld geeft van de geboorte van de opera aan het hof van de invloedrijke familie de’ Medici in Florence in de periode van 1589 tot 1608.’
De reguliere verkoopprijs van de set bedraagt € 34,50. Prelude biedt de set tijdelijk aan voor € 24,90. Om de set nog eens extra onder uw aandacht te brengen plaats ik hem in het licht van de schijnwerper.

De ondertitel van de set geeft aan waar het om draait: de geboorte van de opera aan het hof van de puissant rijke Florentijnse familie De’ Medici. In de 15e eeuw legden De’ Medici de fundamenten waarop later het internationale bankwezen floreerde en hun rijkdom verder werd uitgebouwd. De tentakels van de familie strekten zich ook uit op de terreinen van de kerk & politiek en hun extreme rijkdom werd ook ingezet voor de ontwikkeling van kunst & cultuur. Omdat geld geen enkele rol speelde werden er bijvoorbeeld exorbitant hoge bedragen uitgegeven om toneelstukken vorm te kunnen geven binnen en buiten de paleismuren van Florence. Op zoek naar steeds extravaganter vermaak werden tijdens de pauzes van die toneelstukken rijk aangeklede muzikale tussenspelen opgevoerd waarin werd gezongen en gedanst. Die tussenspelen, in het italiaans intermedi, groeiden uit tot ware spectakelstukken. Kosten noch moeite werden gespaard om de beste zangers en instrumentalisten op te laten treden in spectaculair opgebouwde decors. Eersteklas librettisten werden ingehuurd en dito componisten zetten de allegorische verhalen uit de klassieke oudheid op muziek. De populariteit van de intermedi nam zozeer toe, dat ze uiteindelijk de toneelspelen in de schaduw zetten en uitgroeiden tot zelfstandige voorstellingen die meer en meer het karakter kregen van de latere opera. Zo kun je zeggen dat met de Florentijnse intermedi de bouwstenen werden gelegd voor de latere opera die met als eerste duidelijke voorbeeld de L’Orfeo van Claudio Monteverdi die in 1607 voor het eerst werd opgevoerd tijdens het karnaval van Mantua.

Het Franse ensemble Pygmalion heeft met een keur van vocale en instrumentale solisten onder leiding van Raphaël Pichon op een tweetal cd’s een aantal door Pichon zelf samengestelde intermedi met muziek uit de periode van 1589 tot 1611 vastgelegd. Zo is er muziek te horen van componisten als Lorenze Allegri, Giulio Caccini, Girolamo Fantini, Antonio Brunelli, Emilio de’ Cavalieri en Jacopo Peri. Alles bij elkaar schetsen de zo gecreëerde vier intermedi een prachtig beeld van de rijke muziekhistorie die in Florence bijdroeg tot het ontstaan van de opera. Het van fraaie illustraties voorziene informatieve cd-boekwerk biedt bovendien veel achtergrondinformatie over de Florentijnse wereld van de intermedi.