Het moet een eeuwigheid geleden zijn. Sterker nog, het ís een eeuwigheid geleden. Als jongeling van een jaar of zestien kocht ik van m’n bijeen vergaarde verjaardagsgeld een heuse klassieke langspeelplaat. Van een kenner had ik vernomen dat die van de Deutsche Grammophon Gesellschaft de hoogste kwaliteit boden. Het moest, dat had ik al besloten, het vioolconcert van Ludwig van Beethoven worden. Dat had ik kort voor mijn verjaardag toen in de Rotterdamse Doelen horen uitvoeren, door ik weet niet meer wie. Maar het werk had me zo bij de keel gegrepen, dat ik het moest en zou hebben. De man in de platenwinkel, die het wel leuk vond een om naar Beethoven vragende puber voor zijn toonbank te zien staan, raadde me de uitvoering aan van violist Wolfgang Schneiderhan met de Berliner Philharmoniker onder dirigent Eugen Jochum. Nee, ik hoefde niet te luisteren aan de luisterbalie. Ik rende met mijn verkregen rijkdom naar huis. Daar stormde ik naar m’n kamertje waar ik de LP verwachtingsvol op m’n Dual draaitafel legde. Gelooft u het of niet, nog herinner ik mij de ervaring van toen in 1965. Wat een goddelijke muziek kwam er uit mijn eigen gebouwde en door een 2 x 2 watt Philips buizenversterkertje aangestuurde luidsprekers. Die Beethoven van toen is het altijd voor mij gebleven. Natuurlijk, ik hoorde daarna vele andere mooie (en minder fraaie) uitvoeringen op LP en later op cd. Geen enkele wist mij zo te raken als die van toen.
Deze week kreeg ik van een vertegenwoordiger een cd aangeboden uitgebracht door het Franse label Naïve. Op de cd vastgelegd alle werken die Ludwig van Beethoven componeerde voor viool en orkest inclusief dat wat hij noteerde voor een niet afgemaakt vioolconcert. De jonge Moldavische violiste Patricia Kopatchinskaja voert de werken uit met het Orchestre des Champs-Élysées onder leiding van Philippe Herreweghe. Wat een geweldige uitvoering! 45 jaar na mijn eerste Beethoven luistersensatie, doet het verschijnsel zich opnieuw voor: ik ben stuk van Beethovens vioolconcert. Verder zal ik u niet vermoeien met superlatieven of een diepere inhoudelijke bespreking van het werk en de uitvoering. Laat me volstaan met de melding dat ik mijn finale vioolconcert van Beethoven opnieuw heb gevonden.
Later dit jaar komt er een cd uit waarop een andere violiste haar visie op Beethovens vioolconcert ten beste geeft. Die uitgave zal met onnoemlijk veel meer publiciteit gepaard gaan dan die van Patricia Kopatchinskaja. Die violiste zal zeker weer in een haut couture robe en voorzien van de juiste hoeveelheid oogschaduw veelvuldig zijn afgebeeld op en in het cd-boekje. De dames en heren van de pers zullen uit haar mond optekenen dat het altijd al haar wens was ooit eens Beethovens vioolconcert te mogen spelen en dat ze zich er nu pas rijp genoeg voor voelde. Dat ze precies het juiste Beethoven orkest en dirigent heeft weten te vinden om haar terzijde te staan bij de klus. In TV-spotjes zal ze zwaaiend met haar lokken te zien zijn en het muziekminnend volk zal zich daartoe aangespoord naar de cd-winkels spoeden of via BOL.com het product in huis halen.
Op de cover van en in het boekje bij de cd van Kopatchinskaja zijn slechts twee onopgesmukte foto’s te vinden van de violiste. Meer is ook niet nodig. Zij weet te overtuigen met haar overweldigende muzikale zeggingskracht. Dat ook Herreweghe en de zijnen Beethoviaans weten te gloriëren, maakt het er allemaal alleen nog maar grootser op.
Rest mij nog u te verwijzen naar onderstaande cd-link met het te beluisteren slotdeel van Beethovens vioolconcert. Grote kans dat u net als ik bezwijkt voor de muzikale charmes en zeggingskracht van het Moldavische viool-fenomeen Patricia Kopatchinskaja.
Beethoven: Violin Concerto, Romances, Violin Concerto WoO 5 (fragment)