Heel vroeger placht ik nog wel eens naar het NPS-radioprogramma Diskotabel te luisteren. In die tijd was ik nog niet actief in de klassieke muziek-branche. Het programma, waarin onder andere vergelijkenderwijs nieuw uitgebrachte klassieke cd’s beoordeeld werden door een luisterpanel, vond ik handig om erachter te komen wat er zoal aan nieuwe klassieke uitgaven op de markt was verschenen. Naar het oordeel van de ‘deskundigen’ was ik niet bijster geïnteresseerd.
Ik herinner me nog de reacties op een of andere opname van het Amsterdamse Concertgebouworkest. Toen het panel de muziek kreeg opgedist, wist men nog niets van de uitvoerenden. De drie heren lieten van de live-uitvoering weinig heel. Het orkest werd gekwalificeerd als een een of ander Duits omroeporkest. Men vond het duidelijk van tweede garnituur. Die opinie veranderde echter op slag toen men vernam met wélk orkest ze van doen hadden: het Amsterdamse Koninklijk Concertgebouworkest. Met opmerkingen als ‘goh, ik was zelf bij de uitvoering in het Concertgebouw’ en ‘het zal wel aan de opname liggen’ wist het panel alsnog een pluim op de hoed van de betreffende cd te zetten. Per slot van rekening zou er later wel eens een moment kunnen komen waarop men de leden van het prestigieuze orkest tegen het lijf kon lopen. De Grachtengordel is er klein genoeg voor.
Al met al was het een vermakelijk hoorspel. Ik schrijf het bovenstaande relaas in de verleden tijd, maar het programma bestaat nog steeds. Een enkele keer wil ik er nog wel eens naar luisteren. Dat is dan om er achter te komen, waarom ik mijn radio er gewoonlijk niet meer voor aanzet.
Van de week sprak iemand me in de winkel aan over de uitzending van 21 september 2008. Daarin kwam Preludes huidige ‘Gids-cd’ aan bod. Het gaat om een uitvoering van de Missa votiva van een tijdgenoot van Antonio Vivaldi (1678-1741), de Tsjech Jan Dismas Zelenka (1679-1745). Voor de mijns inziens – en gelet op de grote aantallen die ik van de cd verkoop ook naar de mening van veel liefhebbers – fraaie productie tekent het eveneens Tsjechische Collegium 1704. Dit ensemble is onder leiding van Václav Luks al jarenlang actief en is te horen op cd’s van de labels Supraphon en Arta. De desbetreffende mis is overigens uitgegeven door het Franse label Zig Zag territoires. Dat ik de mis én uitvoering én (live-)opname zeer weet te waarderen moge duidelijk zijn. Anders was op de cd niet het predikaat ‘Gids-cd’ geplakt. In de bewuste Diskotabel-uitzending schotelde de redactie panel en luisteraars het Kyrie uit Zelenka’s mis voor. De reacties op het ten gehore gebrachte stuk muziek waren tenenkrommend. Onvoorstelbaar, wat een hoog leutergehalte! Wat een verkeerde zet ook van de Nederlandse distributeur van het Franse label. Zo’n prachtig werk moet je gewoon niet gratis ter promotie in handen geven van een stelletje omhoog gevallen nitwits. Zo langzamerhand zouden de distributeurs hun Hilversumse pappenheimers toch moeten kennen, zou je denken.
Omdat het ‘deskundige’ oordeel van de omhoog gevallen kenners in Hilversum zo schokkend is, heb ik het Kyrie uit Zelenka’s mis mét de reacties van de Discotabel-schnabbelaars op een rijtje gezet. Wat nog nuttig is te weten, is dat Zelenka’s mis in 1992 al eens werd opgenomen door een Duits ensemble. Die cd, een Thorophon-uitgave, is nog steeds verkrijgbaar maar haalt het niet bij die van Václav Luks en de zijnen. Tussendoor hoort u ook nog een fragmentje Swingle Singers. Het waarom daarvan wordt u wel duidelijk tijdens het luisteren.
O ja, dat wat mij betreft Diskotabel mag verdwijnen in de prullenmand van de geschiedenis moge duidelijk zijn.
Hieronder kunt u luisteren het Zelenka-fragment dat onttrokken is uit de Diskotabel-uitzending van 21 september 2008: